Prywatne: WYDANIE listopad–grudzień | 6 (12) 2025
Myślenie analityczne – jak je wspierać poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania w przedmiotach ścisłych i przyrodniczych?
Współczesna edukacja staje przed wyzwaniem przygotowania uczniów do życia w świecie, w którym proste czynności coraz częściej są automatyzowane, a prawdziwą wartością staje się umiejętność myślenia analitycznego. To kompetencja pozwalająca na rozkładanie problemów na części, szukanie powiązań i wyciąganie logicznych wniosków. Szczególną rolę w jej rozwijaniu odgrywają przedmioty ścisłe i przyrodnicze. Jednak, aby w pełni wykorzystać ich potencjał, konieczne jest interdyscyplinarne podejście do nauczania – łączenie matematyki, fizyki, chemii, informatyki, języka polskiego czy nauk społecznych w spójne, angażujące uczniów projekty.
Redakcja
Dlaczego matematyka jest ważna?
Matematyka to nauka wyjątkowa. Jej obiekty i pojęcia są całkowicie zdefiniowane i niezależne od kontekstu – a wnioski płynące z rozumowania matematycznego są pewne i ponadczasowe. Nie wymagają potwierdzenia przez autorytety – wynik równania jest taki sam dziś, jak i będzie za sto lat.
Potęga matematyki polega na redukowaniu skomplikowanych zjawisk do prostych zasad. Już Euklides w Elementach sprowadził całą geometrię do pięciu aksjomatów. Współcześnie te same mechanizmy stosujemy, badając zjawiska chaosu, ryzyka czy modelując procesy gospodarcze.
Dobra edukacja matematyczna powinna rozwijać trzy kluczowe umiejętności:
- Rozumowanie i argumentację matematyczną.
- Myślenie strategiczne.
- Modelowanie matematyczne.
Jednocześnie matematyka powinna pozytywnie wpływać na wyrównywanie szans edukacyjnych. Czy tak jest? Na co dzień obserwujemy zjawisko odwrotne – to wynik egzaminu ósmoklasisty z matematyki często determinuje dalszą ścieżkę edukacyjną i zawodową ucznia.
Metoda projektu – droga do myślenia analitycznego
Jednym z najskuteczniejszych narzędzi rozwijania kompetencji analitycznych jest metoda projektu. To forma pracy, w której uczniowie, indywidualnie lub w grupach, realizują zadanie badawcze, twórcze lub praktyczne. Etapy pracy projektowej obejmują odpowiednio: wybór tematu, planowanie, realizację i ewaluację.
Metoda ta uczy:
- planowania i organizacji pracy,
- współpracy i komunikacji,
- korzystania z różnych źródeł informacji,
- twórczego rozwiązywania problemów.
Co najważniejsze – projekty pokazują uczniom, że wiedza nie istnieje w izolacji. Matematyka przenika sztukę, fizyka łączy się z chemią, a informatyka wspiera nauki społeczne. To właśnie interdyscyplinarność czyni naukę atrakcyjną i bliską codzienności.
